Με αφορμή το αυριανό παιχνίδι κυπέλλου εναντίον της Καβάλας, ίσως δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ότι μπορεί και να είναι το τελευταίο επίσημο παιχνίδι του ΟΦΗ στην φυσική του έδρα. Ο ΟΦΗ μετακομίζει στο Παγκρήτιο στάδιο για τα επόμενα 10 χρόνια μιας και λειτουργικά πλέον δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της ομάδας και του κόσμου.
Η ιστορία της έδρας του ΟΦΗ
Από μια αλάνα γεμάτη τάφους, στο ιστορικότερο γήπεδο της Κρήτης
Ορισμένα γήπεδα στην Ελλάδα δεν είναι απλώς αθλητικοί χώροι, είναι ζωντανά σημεία αναφοράς, φορτισμένα με ιστορία, συγκίνηση και μνήμη. Κι αν ένα γήπεδο ξεχωρίζει ως το σύμβολο μιας πόλης, είναι το Γεντί Κουλέ. Το «Θεόδωρος Βαρδινογιάννης» δεν είναι απλώς η έδρα του ΟΦΗ. Είναι η καρδιά του Ηρακλείου που χτυπά εδώ και δεκαετίες.
Αυτό το γήπεδο δεν χαρίστηκε στον ΟΦΗ. Χτίστηκε κυριολεκτικά με κόπο και ιδρώτα. Χτίστηκε πάνω σε μια έκταση με βαρύ παρελθόν, με σκαπτικά εργαλεία τα χέρια των φιλάθλων και των παραγόντων, χωρίς κρατική υποστήριξη ή χορηγούς. Μια ιστορία που μοιάζει βγαλμένη από κινηματογραφικό σενάριο, αλλά είναι απολύτως πραγματική.
Η ανάγκη για δική του έδρα
Στις αρχές της δεκαετίας του ’40 και ’50, ο ΟΦΗ χρησιμοποιούσε το γήπεδο “Ελευθερίας”, που όμως δεν κάλυπτε τις ανάγκες του. Ο σύλλογος χρειαζόταν μια δική του έδρα, ένα γήπεδο που να μπορεί να φιλοξενήσει την αυξανόμενη δυναμική και τις φιλοδοξίες του. Οι προσπάθειες ξεκίνησαν, αλλά δεν ήταν εύκολες.
Η περιοχή Καμίνια προτάθηκε ως πιθανή λύση. Ήταν εκτός πόλης τότε, σε ένα άνυδρο ύψωμα, όπου το έδαφος είχε μείνει σχεδόν ανεκμετάλλευτο μετά την Κατοχή. Όμως υπήρχε ένα σημαντικό εμπόδιο: το έδαφος ήταν νεκροταφείο.
Τρία νεκροταφεία, μια αλάνα και ένα όνειρο
Η έκταση όπου χτίστηκε το σημερινό «Θ. Βαρδινογιάννης» αποτελούσε την ένωση τριών διαφορετικών νεκροταφείων – αρμενικού, καθολικού και ορθόδοξου. Κατά την Κατοχή είχε ερημώσει, ενώ οι μεταπολεμικές ανάγκες για στέγαση προσφύγων άφησαν το ζήτημα της χρήσης του ανοιχτό.
Οι άνθρωποι του ΟΦΗ, με επικεφαλής παράγοντες και απλούς οπαδούς, κινήθηκαν μεθοδικά και διακριτικά. Χωρίς τυμπανοκρουσίες, χωρίς φανφάρες, πήραν την απόφαση: η περιοχή αυτή θα γινόταν η έδρα του συλλόγου.
Σκάψιμο με τα χέρια – Μπουλντόζες και λάσπη
Η εικόνα του πώς ξεκίνησε η διαμόρφωση της έκτασης είναι σχεδόν κινηματογραφική: μια μόνo μπουλντόζα της Διεύθυνσης Μηχανοκαλλιεργειών του Ηρακλείου δούλευε μέρα-νύχτα για να ισοπεδώσει το ανώμαλο έδαφος. Οι παλιοί αναφέρουν ότι συχνά “σκοντάφτει” σε ταφόπλακες και οστά. Μαρτυρία από τον Επίτιμο Πρόεδρο του Συνδέσμου Φίλων του ΟΦΗ, κύριο Περδικάκη, που θυμάται πως: «Καθώς το σιδερένιο «θηρίο» παράσερνε τις ταφόπετρες εμείς σπεύδαμε να τις σκεπάσουμε με χώμα χρησιμοποιώντας κάθε μέσο, ακόμα και με τις παλάμες μας…»
Η βροχή ήταν εχθρός, γιατί μετατρέπονταν όλα σε λάσπη. Οι επιχωματώσεις γίνονταν με κάθε διαθέσιμο μέσο – με ζεμπίλια, καρότσια, κουβάδες. Δεν υπήρχε εργολάβος ή τεχνικό προσωπικό. Υπήρχε μόνο το όραμα και το πείσμα.
Τα πρώτα χρόνια: Ένα γήπεδο-καμίνι
Το γήπεδο εγκαινιάστηκε τελικά στις 11 Νοεμβρίου 1951 σε ένα φιλικό παιχνίδι εναντίον της ΑΣΔΑΝ όπου ο ΟΦΗ έχασε 1-4. Ήταν απλό: χωμάτινος αγωνιστικός χώρος, χωρίς εξέδρες, χωρίς τίποτα το εντυπωσιακό. Κι όμως, ήταν ο πρώτος μεγάλος θρίαμβος του ΟΦΗ, γιατί ήταν το πρώτο του σπίτι.
Η εξέλιξη του γηπέδου συνεχίστηκε σταδιακά. Κατασκευάστηκαν εξέδρες, τοποθετήθηκαν καθίσματα, μπήκαν φώτα. Όλα με κόπο, συνεισφορές και εράνους.
Η ονομασία: Από «Γεντί Κουλέ» στο «Θεόδωρος Βαρδινογιάννης»
Το γήπεδο του ΟΦΗ, από τα πρώτα του χρόνια, ήταν γνωστό με το προσωνύμιο «Γεντί Κουλέ». Η ονομασία αυτή έχει τις ρίζες της στην ομώνυμη φυλακή της Θεσσαλονίκης, η οποία κατά την Οθωμανική περίοδο ήταν ένα από τα πιο σκληρά και διάσημα κάστρα-φυλακές.
Ο λόγος που δόθηκε αυτό το παρατσούκλι στο γήπεδο ήταν επειδή η κατασκευή του, με τις κλειστές και απόκρημνες εξέδρες, θύμιζε κάστρο-φυλακή, όπως το Γεντί Κουλέ. Η μορφή του γηπέδου και η ατμόσφαιρα που δημιουργούσε στον κόσμο που το επισκεπτόταν, έκαναν τους φιλάθλους να το αποκαλούν έτσι με μεγάλη αγάπη και περηφάνια.
Το 2001, το γήπεδο πήρε την επίσημη ονομασία «Θεόδωρος Βαρδινογιάννης» προς τιμήν του Θεόδωρου Βαρδινογιάννη, μιας σημαντικής προσωπικότητας στην ιστορία του ΟΦΗ και της κρητικής κοινωνίας γενικότερα.
Ο Θεόδωρος Βαρδινογιάννης ήταν επιχειρηματίας και μεγαλομέτοχος της ΠΑΕ ΟΦΗ, ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξη και αναβάθμιση του συλλόγου, ειδικά στα τέλη του 20ού αιώνα. Η συμβολή του δεν περιορίστηκε μόνο στα οικονομικά, αλλά και στην δημιουργία εγκαταστάσεων (ΒΑΚ) , την εξωστρέφεια του συλλόγου και την αναγνώρισή του σε εθνικό επίπεδο.
Η μετονομασία του γηπέδου σε «Θεόδωρος Βαρδινογιάννης» ήταν μια ένδειξη τιμής και αναγνώρισης προς τον άνθρωπο που σημάδεψε την ιστορία του ΟΦΗ και έκανε το όνειρο ενός σύγχρονου γηπέδου πραγματικότητα.
Ένα γήπεδο που έγραψε ιστορία
Σε κάθε γωνιά του «Γεντί Κουλέ» αντηχεί η ιστορία του ΟΦΗ. Ένας χώρος που έγινε το σπίτι της ομάδας και των φιλάθλων της. Εκεί γράφτηκαν στιγμές γεμάτες ένταση και συναισθήματα: ανόδους, αλλά και υποβιβασμούς που πόνεσαν βαθιά. Ευρωπαϊκές βραδιές και ματς γεμάτα πάθος άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους, ενώ η φωνή του κόσμου δεν έπαψε ποτέ να γεμίζει τις εξέδρες, ακόμα και στα πιο δύσκολα. Με πάνω από 600 παιχνίδια του ΟΦΗ στην Α’ Εθνική, το γήπεδο αυτό σφυρηλάτησε τον δεσμό ανάμεσα στην ομάδα και τους ανθρώπους της, εκεί όπου η φωνή των φιλάθλων παρέμεινε δυνατή, ακόμα και στις πιο κακές στιγμές.
Μετακόμιση στο Παγκρήτιο
Από το 2009 όπου και επέστρεψε στο «Γεντί Κουλέ», ήρθε η στιγμή για μια νέα εποχή. Η μετάβαση στο πιο σύγχρονο Παγκρήτιο Στάδιο σηματοδοτεί μια αλλαγή που φέρνει μαζί της ελπίδες για ανανέωση και εξέλιξη. Παρόλο που το «Γεντί Κουλέ» παραμένει άρρηκτα δεμένο με τη μνήμη και τα συναισθήματα των φιλάθλων, το Παγκρήτιο προσφέρει σίγουρα καλύτερες υποδομές και μεγαλύτερη χωρητικότητα που απαιτούνται για την πορεία του ΟΦΗ στο μέλλον, ενώ δίνει τη δυνατότητα στην ομάδα να παίξει εκεί παιχνίδια σε περίπτωση συμμετοχής σε Ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
Με βάση την ιστορία, κοιτάζοντας το μέλλον
Η ανάγκη για ένα νέο, σύγχρονο γήπεδο αποτελεί επιτακτική προτεραιότητα για τον ΟΦΗ και την κρητική κοινωνία. Το «Γεντί Κουλέ» περνάει πλέον στην ιστορία και το Παγκρήτιο στάδιο παρότι πιο σύγχρονο, η μεγάλη χωριτικότητα και ο στίβος δεν θα το κάνουν ποτέ μια καυτή έδρα. Η κατασκευή ενός νέου γηπέδου είναι ένα όνειρο για τον κάθε φίλαθλο του ΟΦΗ. Θα συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη της ομάδας και γενικότερα του ποδοσφαίρου στο νησί, δίνοντας νέα ώθηση στην ομάδα και τους φιλάθλους της.
